Cổ tức là gì?
Cổ tức là phần lợi nhuận của công ty phân phối cho các cổ đông sau khi trừ đi phần lợi nhuận giữ lại để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong tương lai. Cổ tức gồm 2 dạng là tiền mặt và cổ phiếu, được chia dựa trên số cổ phần cổ đông nắm giữ. Từ ngày GDKHQ, giá thị trường cổ phiếu giảm theo tỷ lệ tương ứng của đợt trả cổ tức đó. Về cơ bản, tài sản của các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu sẽ không thay đổi sau khi nhận cổ tức ngoại trừ cổ tức bằng tiền.
VD 1 – Cổ tức bằng cổ phiếu
Một nhà đầu tư đang nắm giữ 1000 cổ phiếu HPG và được chi trả cổ tức bằng cổ phiếu cho cổ đông với tỷ lệ 25%. Vì vậy, nhà đầu tư sẽ có thêm 250 cổ phiếu HPG trong tài khoản. Sau khi kết thúc ngày giao dịch cuối cùng, thị giá HPG đang là 20 000 VND sẽ được điều chỉnh về 20 000 / (1 + 0.25) = 16 000 VND làm tham chiếu cho ngày hôm sau (Ngày giao dịch không hưởng quyền).
Tài sản của nhà đầu tư trước khi nhận cổ tức: 1000 x 20 000 = 20 000 000 VND.
=> Tài sản của nhà đầu tư sau khi nhận cổ tức: (1000 + 250) x 16 000 = 20 000 000 VND. Tức là tài sản của nhà đầu tư không đổi, chỉ có lượng cổ phiếu HPG nhà đầu tư nắm giữ thay đổi lên 1250 cổ phiếu.
VD 2 – Cổ tức bằng tiền
Một nhà đầu tư đang nắm giữ 1000 cổ phiếu HPG và Tập đoàn Hòa Phát quyết định chi trả cổ tức bằng tiền cho cổ đông với tỷ lệ 20% mệnh giá cho mỗi cổ phiếu. Ở Việt Nam, mệnh giá cổ phiếu được quy định là 10 000 nên 20% này tương ứng 2000 VND. Hiện tại, cổ tức bằng tiền ở Việt Nam phải chịu thuế thu nhập người 5%. Như vậy, nhà đầu tư sẽ nhận được số tiền 1000 x 2000 x (100%-5%) = 1 900 000 VND.
Sau ngày giao dịch cuối cùng, thị giá HPG đang là 20 000 VND sẽ được điều chỉnh về 20 000 – 2000 = 18 000 VND làm tham chiếu cho ngày hôm sau (Ngày GDKHQ).
Tài sản trước nhận cổ tức: 1000 x 20 000 = 20 000 000 VND.
Tài sản sau nhận cổ tức: 1000 x 18 000 + 1 900 000 =19 900 000 VND
=> Tài sản của nhà đầu tư đã giảm 100 000 VND so với trước đó do phải chịu thuế thu nhập người khi nhận cổ tức bằng tiền.